Radzenie sobie z wojną i rakiem: Jak dbać o zdrowie psychiczne podczas kryzysu w Ukrainie

Fay J. Hlubocky, PhD, MA

Fay J. Hlubocky, MA, jest licencjonowanym psychologiem ds. zdrowia klinicznego, posiadającym doświadczenie w dziedzinie onkologii psychospołecznej i etyki w zakresie opieki zdrowotnej na Uniwersytecie Medycznym w Chicago w Wydziale Medycyny, w Sekcji Hematologii/Onkologii, Programie Onkologii Wspierającej oraz Maclean Center for Clinical Medical Ethics w Chicago w stanie Illinois, USA. Dr Hlubocky jest zastępcą redaktora Cancer.Net w dziedzinie onkologii psychospołecznej. Badania kliniczne i wysiłki edukacyjne dr Hlubocky w zakresie wpływu aspektów psychospołecznych w opiece nad chorymi na nowotwory obejmują pacjentów, opiekunów i onkologów. Ma ona przeszkolenie i doświadczenie w opiece medycznej skoncentrowanej na traumie w zakresie zdrowia psychicznego i behawioralnego oraz uzyskała certyfikat specjalisty w dziedzinie traumy klinicznej. Informacje o ujawnieniu danych dr Hlubocky można znaleźć w biografii powiązanej z powyższym dokumentem. Dr Hlubocky można obserwować na Twitter.

W przypadku każdej osoby z chorobą nowotworową w dowolnej fazie, niezależnie od tego, czy została ona zdiagnozowana niedawno, czy też 20 lat temu, zdarzenia związane z kryzysem w Ukrainie mogą negatywnie wpływać na jej ogólne samopoczucie psychiczne. Obserwowanie tych wydarzeń, zarówno jako osoba z nowotworem w Ukrainie, jako uchodźca z nowotworem w innym kraju, jak i w domu w Stanach Zjednoczonych za pośrednictwem Internetu lub telewizji, może wywołać dodatkowy niepokój i niepożądane uczucia, zwłaszcza, że taka osoba może już mieć trudności w radzeniu sobie z emocjonalnymi skutkami samego nowotworu.

Chociaż każdy doświadcza różnych reakcji na wojnę i traumę, oczekuje się, że w krótkim czasie po wydarzeniach w Ukrainie mogą pojawić się emocje związane ze strachem, lękiem, smutkiem i żalem. Ponadto można również odczuwać złość, wyparcie, niedowierzanie i depresję z powodu tych traumatycznych zdarzeń. Inne osoby mogą odczuwać brak kontroli, bezsilność lub bezradność. Mogą pojawić się obawy związane z przyszłością. Można odczuwać potrzebę płaczu w dowolnym momencie oraz nie odczuwać potrzeby snu lub jedzenia. Stres związany z zakłóceniem życia i odłączaniem się od rodziny, domu i kraju może zwiększyć te emocje.

Ponadto objawy związane z nowotworem lub leczeniem oraz skutki uboczne, takie jak ból lub zmęczenie, mogą również nasilać się z powodu tego stresu. Chociaż te emocje są częste, jeśli wpływają one na zdolność do funkcjonowania, może być konieczne dodatkowe długoterminowe wsparcie psychologiczne, aby pomóc Panu/Pani poradzić sobie z nimi.

Ustalanie priorytetów w zakresie zdrowia psychicznego i szukanie wsparcia podczas wojny w Ukrainie

Najważniejsze jest, aby pomimo wszelkich zakłóceń w opiece nad Panem/Panią, traktować priorytetowo Pana/Pani zdrowie psychiczne jako osoby z nowotworem. Bez względu na to, czy przebywa Pan/Pani w szpitalu, schronisku, czy ośrodku dla uchodźców, dobrym pierwszym krokiem jest przemyślenie, co można zrobić, aby przejąć kontrolę nad swoją sytuacją i swoim zdrowiem. Rozwiązywanie problemów, planowanie i samodzielne zarządzanie mogą pomóc w uzyskaniu kontroli nad znalezieniem rozwiązań i produktywnej reakcji podczas tego stresującego wydarzenia.

Ważne jest również, aby zachować komunikację z zespołem medycznym obejmującym onkologa, pielęgniarkę lub psychologa, w celu uzyskania wskazówek na temat kolejnych kroków, zwłaszcza gdy szpitale w Ukrainie przestają działać. Wielu onkologów utrzymuje wirtualny lub telefoniczny kontakt ze swoimi pacjentami w celu zapewnienia opieki i przekazywania rekomendacji, w tym skierowań do ośrodków onkologicznych w innych krajach. Ważne jest również, aby w przypadku leczenia choroby psychicznej przed wojną, przestrzegać planu leczenia psychologicznego i przyjmować leki na czas, co powinno pomóc w poradzeniu sobie z tym dodatkowym stresem.

Jeśli wcześniej nie otrzymywał(a) Pan/Pani opieki psychologicznej, korzystanie z pomocy ma teraz kluczowe znaczenia dla radzenia sobie z problemami. Wirtualne zasoby wsparcia są łatwo dostępne (patrz poniżej). Jeśli opuścił(a) Pan/Pani Ukrainę i przebywa w innym kraju, należy spotkać się z lekarzami w ośrodku w schronisku lub ośrodku opieki nad chorymi w tym kraju. Pomogą oni w znalezieniu lekarza, szpitala lub leku i mogą tymczasowo zaspokoić pilne potrzeby związane ze stresem lub objawami związanymi z nowotworem, takimi jak ból.

Jak radzić sobie z emocjonalnymi skutkami wojny w Ukrainie

Aby poradzić sobie z tymi złożonymi emocjami i wspierać odporność ―zdolność do wykraczania ponad przeciwności, adaptacji i rozwoju w obliczu znaczącego czynnika stresowego w życiu ―jest wiele strategii, które można zastosować. Najpierw należy poprosić o pomoc swojego lekarza, rodzinę, znajomych lub sąsiadów. Proszenie o pomoc w stresującej sytuacji podczas zmagania się z chorobą nowotworową nie jest to oznaką słabości, ale raczej jest to oznaka siły. W rzeczywistości szukanie pomocy może dać siłę i pomóc w budowaniu pewności siebie i optymizmu. Wszyscy potrzebujemy pomocy na pewnym etapie życia.

Następnie należy ustalić priorytety w zakresie samoopieki. Mimo że jest to trudne, ważne jest utrzymanie rutyny snu. Nawet codzienne krótkie, 15-minutowe drzemki mogą mieć działanie lecznicze. Należy zamknąć oczy i odpocząć, kiedy tylko nadarza się do tego okazja, żeby utrzymać siły. Należy również ćwiczyć techniki ograniczania stresu, w tym medytację lub wizualizację, modlitwę, prowadzenie dziennika, rysowanie lub szkicowanie, słuchanie muzyki i stosowanie technik głębokiego oddychania. „Przerwa na oddychanie” kilka razy w ciągu dnia może uspokoić, dodać energii i zwiększyć koncentrację. Wystarczy wykonać głęboki wdech przez nos i powolny wydech przez usta. Rozmowa z innymi osobami o swoich uczuciach może również pomóc w spojrzeniu na sytuację z innej perspektywy. Mimo że wiadomości mogą zawierać cenne informacje, należy ograniczać swoje kontakty z mediami i Internetem informującymi o wojnie, ponieważ ciągłe sprawdzanie tych informacji może zwiększyć niepokój.

Podejmowanie pozytywnych działań, takich jak wskazywanie darów, za które jest Pan/Pani wdzięczny(-a), może pomóc w radzeniu sobie z cierpieniem i bólem emocjonalnym. Należy sobie przypominać, że mimo obecnej ciemności mamy nadzieję. Wcześniejsze badania dotyczące doświadczenia osób, które przeżyły wojnę, wskazują, że pomimo wyzwań psychospołecznych, z którymi zmaga się Pan/Pani obecnie, wynik tego traumatycznego doświadczenia życiowego może ostatecznie prowadzić do doceniania znaczenia życia i nadania mu celu.

Gdzie osoby chorujące na raka mogą znaleźć pomoc podczas wojny w Ukrainie

Pamiętaj, że nie jesteś sam. Proszę pamiętać, że globalna społeczność onkologiczna pozostaje po Pana/Pani stronie. Zdajemy sobie sprawę, że Pana/Pani sytuacja stale się zmienia i że nawet przeczytanie tego posta może być trudne w trudnych okolicznościach w Ukrainie lub w nowym kraju. Jesteśmy tu po to, aby zapewnić nadzieję i wskazówki za pośrednictwem kilku wymienionych tu materiałów.

Po pierwsze w Ukrainie Ukraińskie Stowarzyszenie Psychoonkologiczne (UPOA) opublikowało informację na Facebook, że psychologowie pozostają dostępni przez Internet, aby zapewnić Panu/Pani wsparcie psychologiczne. Kraj, który przyjął Pana/Panią posiada również stowarzyszenia psychoonkologiczne lub stowarzyszenia z członkami chętnymi do pomocy, między innymi w Polsce, Czechach, na Słowacjiw Rumunii.

W Stanach Zjednoczonych Cancer.Net zgromadził kilka zasobów dostępnych w języku ukraińskim, polskim, rumuńskim, węgierskim i rosyjskim, aby pomóc osobom chorym na raka w trakcie kryzysu w Ukrainie. Materiały te można znaleźć na innej stronie. Ponadto nasz zespół w American Society of Clinical Oncology (ASCO) dokłada wszelkich starań, aby dostarczać informacje i materiały osobom chorym na raka i lekarzom w Ukrainie i w krajach sąsiednich. Informacje te można znaleźć na oddzielnej stronie internetowej ASCO.

Firma ASCO współpracowała również z American Cancer Society (ACS), aby zbudować grupę ochotników klinicystów dostępnych do udzielenia wskazówek w języku ukraińskim i dodatkowych językach. Można wysłać wiadomość e-mail do ACS na adres Ukraine.Support@cancer.org lub zadzwonić pod następujące numery w zależności od kraju, w którym się Pan/Pani znajduje, a ACS skontaktuje się z lekarzem, który odpowie na pytania dotyczące raka:

Wreszcie, ACS posiada zasoby dotyczące nowotworów w języku ukraińskim, polskim, rosyjskim i angielskim, aby zapewnić wsparcie osobom chorym na raka i ich opiekunom, których dotyczy ten konflikt.

Należy pamiętać, że jest kilka sposobów na uzyskanie pomocy i że globalna społeczność onkologiczna jest tu po to, aby zapewnić Panu/Pani wsparcie. Jesteśmy tu po to, aby poprowadzić Pana/Panią za rękę.

Powiązane materiały

Materiały dla osób z rakiem z Ukrainy

Zarządzanie opieką nad osobą chorą na raka w nagłych wypadkach

Zarządzanie emocjami (po angielsku)

Radzenie sobie z niepewnością (po angielsku)

Wyszukiwanie świadczeń socjalnych i informacji  (po angielsku)

Więcej informacji

ASCO: Informacje dla pacjentów z nowotworami i lekarzy w Ukrainie i krajach sąsiednich

ACS: Wsparcie dla pacjentów ukraińskich z rakiem i ich opiekunów

European Cancer Organisation: Pomoc dla Ukrainy